De invocatie

“De invocatie is de manier waarbij de spirituele link plaats vindt tussen de spirituele gids en de leerling” zei Sidi Hamza. Oriëntatie laat de leerling toe om het Goddelijke licht te ontvangen vanuit het hart van zijn spirituele gids. Om het beeld van de spiegel terug te nemen (link), dient deze niet alleen naar de zon georiënteerd te zijn, maar het dient tevens ook gereinigd te worden van de onzuiverheden, door een belangrijke en regelmatige polijstbeurt. De dhikr is het geprivilegieerde middel om dit te polijsten, het zuivert het hart.

De term dhikr, die het vaakst wordt gebruikt om de aanroeping van God aan te duiden, is een verbale naam die ontleend is van de Arabische stam dhakara, wat betekent: zich herinneren aan, onthouden, vaak onthouden. Het tegenovergestelde van dhikr is dus vergeetachtigheid: men herinnert zich iets nadat men het vergeten is, en men herinnert het zich door middel van taal en hart. Ons ego, in zijn neiging om zich te doen gelden als een autonome entiteit, is geneigd om het bestaan van zijn Schepper te vergeten of zelfs te ontkennen. Als tegengif voor deze verwaarlozing van de ziel, is de dhikr een verwijzing naar God, de herinnering aan God en een steeds dieper wordend bewustzijn van Zijn Aanwezigheid.

Tegenover de verwaarlozing en afleiding die ons dagelijks kost is, en het moet gezegd worden, die de maatschappij waarin we vandaag de dag leven grotendeels aanmoedigt, stelt de invocatie zich voor als concentratie en herbronning, een terugkeer naar het centrum van ons wezen. Het is een bron van contemplatie, die zowel ons handelen voedt als ervoor zorgt dat we daar niet toe worden gereduceerd. Het is een permanentie die zich beetje bij beetje vestigt in ons leven, voorbij alle uiterlijke veranderingen die inherent zijn aan onze menselijke conditie, en die ons in staat stelt om de diepe betekenis ervan te herontdekken. Het is de rode draad die de verschillende momenten van ons leven met elkaar verbindt, terwijl ze met een bepaalde intensiteit worden geladen.

Een Soefi-gezegde beveelt aan om voortdurend “vanbuiten uit met de mens en vanbinnen in met God" te zijn. Dhikr kan op elk moment geoefend worden. Het is het voedsel van ons hart. Daarom kan het worden beschouwd als de "brandstof" van de leerling op zijn spirituele reis, aangezien zijn dorst naar God zijn "motor" is.

Door ons hart nieuw leven in te blazen, laat de dhikr ons toe om ons te bevrijden van onze passies. Want zoals Sidi Hamza zei: "Elke man is een slaaf van iets, behalve zij die van binnen vrij zijn. Roep God op zodat je vrij wordt". De dhikr is de bevoorrechte plaats van de leer van de Gids, het contactpunt tussen ons en hem, de schakel die hem in staat stelt ons te begeleiden. Het is als een gum die een hartaandoening uitwist. Het is daarom raadzaam om het zo vaak mogelijk en vooral regelmatig te oefenen. Beetje bij beetje zal de dhikr alomtegenwoordig worden in het leven van de leerling, zoals degene die hij zich herinnert.

De wird is het eerste type dhikr dat de leerling ontvangt als hij het spirituele pad betreedt. Het bestaat uit een reeks aanroepingen, die de Gids aan zijn leerling meedeelt. Dit zijn meestal Koranverzen, verzoeken om vergeving, Goddelijke Namen en bepaalde gebeden over de Profeet, voor een bepaald aantal en in een bepaalde volgorde. Wetende dat er een speciaal geheim in het getal zit, wordt het exacte aantal gemaakte recitaties geteld met een rozenkrans. Het is de Gids, en hij alleen, die de samenstelling van de wird bepaalt.

Wetende dat enkele duizenden leerlingen over de hele wereld vandaag de dag de leer van Sidi Jamal volgen, is het duidelijk dat hij op materieel niveau niet persoonlijk voor elke leerling kan zorgen. Hij heeft daarom bepaalde mensen in elke groep aangeduidt met een bepaalde transmissie, zodat zij zijn vertegenwoordigers kunnen zijn, en het contactpunt van zijn actie's. Deze muqaddems (muqaddimat in het vrouwelijk, letterlijk degene "die vooraan staat") zijn bevoegd om het initiatiefpartnerschap in naam van de gids door te geven, en zijn verantwoordelijk om ervoor te zorgen dat het geestelijk werk in overeenstemming komt met zijn aanwijzingen, hetzij op individueel, hetzij op collectief niveau. Zoals de etymologie aangeeft, staan ze "vooraan", dat wil zeggen in de frontlinie, en niet boven de andere leerlingen. Ze krijgen eenvoudigweg een extra functie opgedragen. Zij zorgen dus voor een vlot verloop van de vergaderingen en voor de persoonlijke opvolging van elke leerling die deel uitmaakt van hun groep. Sidi Hamza zei over hen: "Je moet je muqaddem respecteren, want achter de muqaddem zit de spirituele gids. Zorg voor je muqaddem, en hij zal voor je zorgen". Het is op grond van deze idhn, van deze geestelijke machtiging die hen door de gids zelf werd gegeven, dat zij aan elke leerling de adviezen en aanroepingen kunnen overbrengen die bij hen passen, in overeenstemming met zijn geestelijke evolutie en zijn bijzonderheden. De muqaddems kunnen ook een aantal van hun functies, met name op het gebied van organisatie, delegeren aan verantwoordelijken die dan gebruik maken van deze machtiging, voor een bepaalde tijd en voor een bepaalde plaats.

De leerling wordt opgeroepen tot het regelmatig beoefenen van zijn wird, meestal 's morgens en 's avonds, volgens de adviezen die hem over dit onderwerp worden gegeven. Het is een van de middelen voor geestelijke opvoeding. De eerste vruchten van deze discipline en doorzettingsvermogen zijn meestal een gevoel van vrede en sereniteit, evenals een overtuiging over de authenticiteit van het pad. De gids staat erop om de wird niet te onderbreken, want de wird is in werkelijkheid de spirituele band die hem met zijn leerling verbindt.

De wird is een individuele dhikr. Naast de aanroepingen die de wird vormen, bestaat de individuele dhikr ook uit het reciteren van de formule La Ilaha Illa Llah, soms wel enkele duizenden keren per dag. Deze formule, die centraal staat in de Islam, bestaat uit het bevestigen van de Goddelijke eenheid en betekent letterlijk "Er is geen enkel God dan God". Er zijn geen Goden (la ilaha): alle dingen waaraan we het zijn en het bestaan toeschrijven zijn illusies; behalve [De] God (illa Llah): De enige Werkelijkheid is God. Dit is de essentie van monotheïsme. Zoals de Profeet Abraham de afgodsbeelden die de tempel van Mekka bezetten vernietigde om de cultus van de ene God te herstellen, gaat het er dus om alle innerlijke afgodsbeelden die ons bezighouden en die ons doen handelen (geld, glorie, macht, &) te vernietigen om de goddelijke Aanwezigheid te bevestigen, in haar absolute transcendentie. De leerling streeft ernaar zijn ego tot zwijgen te brengen, niet langer te handelen volgens zijn passies of de blik van anderen, maar volgens de blik van God die op hem gericht is. In plaats van voortdurend van het ene verlangen naar het andere, of van het ene schepsel naar het andere te rennen, probeert hij de aanwezigheid van de Schepper te herkennen en al zijn energie alleen op Hem te richten.

De ervaring leert dat aan het begin van de spirituele reis de ziel vlucht voor de dhikr, vooral het reciteren van de La Ilaha Illa Llah. Zoals het populaire gezegde luidt: "Wie honing wil, moet zich voorbereiden op de steek van de bijen". Het ego komt in opstand tegen datgene wat tegen zijn passies en zijn gezag ingaat. Laat de leerling dus niet wanhopen en laat hem volharden in het negeren van de weerstand van zijn ziel, want die zal uiteindelijk buigen. Sidi Jamal zegt hierover : "de dhikr laat onzuivere verlangens en gedachten geleidelijk verdwijnen, zoals jagers die elke ochtend naar het bos gaan en geweren afvuren: in het begin lopen alle dieren, bang, weg als ze de schoten horen. Dan komen ze iets later op de dag terug. Maar de dieren, veranderen geleidelijk aan van plaats, als ze zien dat de jagers elke dag terugkomen”. Het is daarom belangrijk om regelmatig te zijn en te volharden in je dhikr, wat er ook gebeurt. Zoals Ibn Ata Allah zei: "Laat de dhikr niet in de steek, want je bent niet in aanwezigheid van God. Het verwaarlozen van de dhikr is erger dan een verwaarlozing tijdens de dhikr. Het kan zijn dat God je opheft van de ene dhikr die nalatig is gedaan naar de andere die met waakzaamheid is gedaan, en van deze dhikr naar de andere waar je aanwezig bent met hem, en van deze dhikr weer naar de andere waar je afwezig bent met alles wat niet het doel van je dhikr is: "En dit is voor God niet moeilijk.

Het is mogelijk dat de praktijk van de dhikr bepaalde geestelijke toestanden bij de leerlinkg uitlokt. Hij moet zich hier geen zorgen over maken, maar ze toch melden bij zijn gids, of bij zijn muqaddem. Deze toestanden houden verband met het feit dat ons hart de gewoonte van het Goddelijke licht heeft verloren. Het is als een donkere kamer, omgeven door een laagje roest dat het licht isoleert. Dankzij het geduldige polijstwerk van de dhikr, hoeft de roest maar op één plaats los te komen, zodat het Goddelijke licht het hart kan binnendringen en alles op zijn weg kan onderdompelen. Wanneer dit gebeurt, licht de hele hartkamer plotseling op en voelt de leerling een intense smaak, die soms lichamelijke reacties kan uitlokken zoals schreeuwen, huilen, lachen of plotselinge bewegingen van de ledematen. De oorsprong van deze fenomenen is Goddelijk, en dus lichtgevend. Daarom is het raadzaam om ze zorgvuldig te bewaren. Vaak stellen ze de leerling ook in staat om op een zeer concrete manier het levende en operatieve karakter van deze spirituele pad te ervaren, men zegt ook dat deze zoals snoepjes zijn die aan kinderen gegeven worden. Maar hoewel de bron van deze gaven essentieel is, blijven de uiterlijke fenomenen die ze veroorzaken ondergeschikt en daarom is het raadzaam om er niet te veel aan gehecht te raken.

Naast de individuele dhikr zijn er ook collectieve aanroepingen, die door de leerlingen worden voorgedragen tijdens bijeenkomsten die meestal twee keer per week plaatsvinden. Deze vorm van dhikr is van groot belang voor de leerling, en draagt bij aan zijn spirituele vooruitgang. Sidi Hamza zei: "Wees regelmatig in je dhikr en op de bijeenkomsten. Degene die zijn dhikr uitvoert zonder regelmatig de bijeenkomsten bij te wonen, of anderom,is als een kreupel: hij mist iets". Deze bijeenkomsten zijn een gelegenheid voor de leerling om zijn broeders (of zusters) te leren kennen en te profiteren van de lessen die daar gegeven worden. Rituele praktijken zijn hetzelfde voor mannen en vrouwen, maar worden apart uitgevoerd, waardoor alle wereldse afleidingen worden vermeden. Het doel en de mogelijkheden zijn voor iedereen hetzelfde echter zijn de mannelijke en vrouwelijke energieën verschillend van aard. Het praktiseren van de collectieve dhikr ontwaakt deze energieën waardoor we zeer intieme aspecten van onszelf onthullen. Door de collectieve dhikr te scheiden per geslacht kan elke persoon te volle genieten van de collectieve energie zonder zich te schamen of zich te storen. Buiten de collectieve dhikrs vinden de mannelijke en vrouwelijke leerlingen elkaar op een heel natuurlijke manier terug.

Als middel om toegang te krijgen tot de Goddelijke Aanwezigheid staat de praktijk van de dhikr dan ook centraal in het spirituele pad. Aan een leerling die hem vroeg, antwoordde Sidi Hamza op een dag door zijn rozenkrans te laten zien: "Er zijn sommigen die op zoek zijn naar mysteries, maar in werkelijkheid is alles hier". Dit is in lijn met een andere aanduiding: "Zoek niet naar de waarheid; probeer eerst jezelf te zuiveren".Het is dus een bevoorrecht middel dat ons wordt gegeven om ons hart te zuiveren en ons te bevrijden van onze passies door beetje bij beetje de perceptie terug te krijgen van Gods permanente aanwezigheid.In die zin spreken sommige mensen over dhikr als een heerlijke honing. "De gelukkige mens in deze wereld is degene die zich op God richt en God aanroept. De dhakir [aanroeper] is gelukkig, want alles wat hem overkomt wordt door God gedicteerd. Alles wat hij doet, doet hij in de naam van God. En God doet alleen maar goed.